Posiadanie storczyków na okiennych parapetach było niegdyś przywilejem, na który mogli pozwolić sobie tylko nieliczni. Na początku rośliny uprawiane były jedynie w Anglii, następnie zyskały fanów we Francji, w Belgii i w Niemczech. Kolejno ich fenomen rozprzestrzeniał się na pozostałe europejskie państwa. Obecnie te egzotyczne okazy dostępne są na wyciągnięcie ręki, są popularną rośliną ozdobną, bywają często wręczane jako prezent na różne okazje. Jak uprawiać i pielęgnować orchidee, aby nieustannie zdobiły kwiatami i wzbudzały zachwyt oraz zazdrość gości?
Gatunki i odmiany storczyków
W sprzedaży najczęściej spotyka się Falenopsisy. To najbardziej znane i najchętniej kupowane orchidee. Charakteryzują się wzniesionymi pędami, na których pojawiają się duże kwiaty. Mogą mieć różną barwę, ale zwykle są one białe, różowe lub żółte. Nieco mniej popularne są storczyki z rodzaju Dendrobium. Rośliny tworzą wzniesione pędy, na których rozmieszczone są dzwonkowate kwiaty. Ten rodzaj tworzy osobniki mniejsze niż Phalaenopsis, ma węższe liście i drobniejsze kwiaty. Istnieją też gatunki, które są prawdziwymi rarytasami w świecie orchidei. Są to epifity z rodzaju Cymbidium. Rośliny mogą dorastać do 150 cm, pędy są bogato ukwiecone, na jednym może znajdować się nawet 20 kwiatów. Rośliny występują w różnych kolorach, mogą być nakrapiane lub mieć cieniowania. Do rodzaju Vanda należą gatunki, które są prawdziwymi perełkami dla koneserów. Mogą tworzyć drobne kwiaty o nietypowej budowie i barwie. Wśród storczyków Cattleya znajdują się rośliny o dużych i mięsistych kwiatach. Kwiaty różnią się od popularnych storczyków. Ich pojedyncze płatki korony są silnie wydłużone, mają bogatą paletę barw, mogą być nawet brązowe lub pomarańczowe, niektóre z nich intensywnie pachną.
Niebieski storczyk
Niebieskie storczyki – jak to możliwe?
Niekiedy spotyka się rośliny, które mają nietypową i niespotykaną barwę. Storczyki o kwiatach niebieskich, czerwonych, zielonych lub intensywnie żółtych nie są sztuczne, ale zostały zabarwione. W tym celu nacina się pędy rośliny i ostrożnie wciska się barwnik. Kwiaty mogą być niebieskie, aż do przekwitnięcia. Gdy roślina zakwitnie ponownie, płatki korony będą miały już swoją naturalną barwę, zazwyczaj białą. Niewątpliwie, niebieskie storczyki są oryginalnym elementem do różnych kompozycji kwiatowych, które idealnie nadają się wystroju wnętrz.
Jak dbać o storczyka – pielęgnacja
Uprawa storczyków z pozoru wydaje się skomplikowana, ale są to bardzo wdzięczne rośliny, jeśli zapewnimy im optymalne warunki do wzrostu. Roślina wymaga słonecznego stanowiska, ostre słońce jednak nie jest wskazane, gdyż będzie przypalać liście. Parapety zachodnie oraz wschodnie będą najlepszym miejscem dla większości gatunków, w tym dla najpopularniejszego, jakim jest Phalaenopsis. Postawienie rośliny na południowym parapecie to jeden z częstszych błędów w uprawie storczyków. Orchidee wymagają stosunkowo wysokiej temperatury powietrza w dzień (około 25 stopni Celsjusza) i niższej w nocy (około 20 stopni Celsjusza). Rośliny rosną w ciepłych i w wilgotnych lasach amazońskich, dlatego należy zapewnić im zbliżone warunki do tych, które występują w naturze. Wilgotność powietrza jest bardzo ważna zwłaszcza zimą. W okresie grzewczym można zwiększyć ją, stosując nawilżacze powietrza lub stawiając roślinę na podstawce z wodą i z kamyczkami. Suche powietrze może negatywnie wpływać na kondycję roślin, kwiaty będą przedwcześnie opadać, a liście stracą jędrność.
Jak podlewać storczyka?
Storczyk wymaga wody wtedy, kiedy jego korzenie są jasne, srebrzyste. Zielona barwa oznacza, że roślina ma jeszcze odpowiednią wilgotność w strefie korzeniowej i nie trzeba jej podlewać. Storczyki można zanurzać w misce z wodą na parę minut. Woda nie może gromadzić się na podstawku lub w osłonce, grozi to gniciem korzeni. Do podlewania zaleca się używać miękkiej, odstanej wody o temperaturze pokojowej.
Nawożenie storczyków
Brak nawożenia storczyków to częsty błąd w uprawie tych roślin. Stosowanie odpowiednich odżywek do roślin gwarantuje pojawienie się kwiatów, które długo będą zrobić parapety mieszkań. Wśród nawozów i odżywek można wybierać najwygodniejsze w użyciu. Dostępne są mgiełki nawozowe, pałeczki, które wtyka się do podłoża lub nawozy płynne. Storczyki dokarmia się głównie w okresie zawiązywania pąków kwiatowych i w czasie kwitnienia. W trakcie spoczynku powinno się zaprzestać zasilania składnikami pokarmowymi. Niekiedy stosuje się nawozy domowej roboty, którymi może być piwo lub czosnek. Miłośnicy tych egzotycznych gatunków przekonują, że czosnek dla storczyków sprawia, iż rośliny są w lepszej kondycji i dłużej kwitną. W tym celu wykonuje się wywary z ząbków czosnku (litrem wody należy zalać 3 ząbki rozgniecionego czosnku). Do miski z wywarem wstawia się roślinę na parę minut, wystarczy zastosować kurację raz na miesiąc, aby cieszyć się z efektów.
Jak przesadzić storczyk?
Przy przesadzaniu storczyków trzeba zachować szczególną uwagę. Należy robić to ostrożnie, aby nie uszkodzić delikatnych korzeni rośliny, które lubią wrastać we fragmenty podłoża. Przesadzenie polega na zmianie podłoża na nowe, dlatego należy dokładnie oczyścić korzenie ze starego substratu. Roślina powinna rosnąć w dopasowanej i w przeźroczystej doniczce z licznymi otworami. Orchidee przesadza się, kiedy korzenie zaczynają wychodzić z pojemnika lub kiedy podłoże zaczyna się rozkładać. Jest to niezbędna czynność w pielęgnacji roślin i nie powinno się jej lekceważyć.
Doniczki i osłonki do storczyków
Doniczki i osłonki do storczyków
Storczyki to gatunki, które są epifitami. W stanie naturalnym porastają wysokie drzewa lub krzewy, nie są jednak pasożytami. Rośliny, które pochodzą z wilgotnych lasów tropikalnych, mają szereg przystosowań do klimatu i do środowiska. Wiele gatunków orchidei do wzrostu nie potrzebuje ziemi. W mieszkaniach storczyki sadzi się zazwyczaj do specjalnego podłoża w przeźroczystych osłonkach. Większość zakupionych okazów posadzona jest właśnie w plastikowej osłonce i nie jest to bezcelowe działanie. Storczyki mają duże zapotrzebowanie na światło, dotyczy to również zielonych korzeni roślin. Wsadzanie storczyków do nieprzepuszczalnych i ciemnych doniczek, spowoduje osłabienie wzrostu i może grozić brakiem kwitnienia. Doniczka powinna mieć odpływ, warto też zrobić drenaż w postaci kamyczków lub keramzytu. W sprzedaży dostępne są przeźroczyste, szklane osłonki na storczyki, które zapewniają korzeniom dostęp do światła. Storczyk w szkle wygląda elegancko i może być świetnym prezentem. Transparentna osłonka spełnia jeszcze jedną funkcję, daje szybki pogląd na to, w jakim stanie są korzenie oraz czy roślina wymaga podlania.
Podłoże do storczyków – jaka będzie odpowiednia ziemia?
Roślina musi mieć specjalne podłoże, w skład którego wchodzi zazwyczaj kora, mech torfowiec i torf. W niektórych mieszankach znajdują się też łupiny orzecha kokosowego, włókno kokosowe lub minerały (np. keramzyt lub węgiel drzewny). Podłoże znajduje się w gotowych mieszankach lub można je samodzielnie wykonać. Niektóre gatunki nie wymagają podłoża, wiesza się je w specjalnych koszach, tak aby korzenie zwisały swobodnie w dół.
Hodowla storczyka
Kiedy i jak przycinać pędy storczyków?
Storczyki przycina się po przekwitnięciu. Jest to niezbędny zabieg, który pozwala roślinie na nowo zakwitnąć. Najlepszym terminem przycinania jest jesień. Pęd w tym czasie powinien być pozbawiony kwiatów, często jest już pomarszczony i zaczyna żółknąć. Pędy, które straciły kwiaty, ale są jeszcze jędrne i zielone, można zostawić na roślinie. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że wkrótce pojawią się na nich nowe pąki. U storczyków przycina się też korzenie, które są suche i zaczynają brązowieć.
Choroby storczyków i pierwsza pomoc
Niekiedy przyczyną złej kondycji rośliny jest brak zapewnienia odpowiednich warunków. Może być to za niska lub za wysoka wilgotność powietrza, intensywne słońce, nazbyt obfite podlewanie. Niska temperatura wpływa niekorzystnie na wzrost orchidei. Zmniejsza odporność na choroby i hamuje kwitnienie. Jeśli storczyk ma zapewnione optymalne warunki i choruje, to należy znaleźć przyczynę i odpowiednio zadziałać. Poniżej infekcyjne choroby spotykane w uprawie storczyków.
Bakteryjna zgnilizna storczyków
W hodowli orchidei często spotyka się mokrą zgniliznę, która wywoływana jest przez bakterie. Pierwsze objawy pojawiają się na liściach, mają postać wodnistych, ciemnych plam. Liście mogą żółknąć i gnić, procesowi towarzyszy nieprzyjemny zapach. Roślinę powinno się spryskać preparatami biobójczymi, a chore liście trzeba usuwać.
Fuzarioza
Inną chorobą, która może zaatakować storczyki jest fuzarioza. Za infekcję odpowiadają grzyby. Pierwszym symptomem jest żółknięcie dolnych liści. U nasady pędu można zauważyć czarną obrączkę z pomarańczowymi punkcikami, którymi są zarodniki grzyba. Silnie porażone rośliny jest trudno uratować, dlatego należy wcześniej reagować. Grzyby zwalcza się przy użyciu fungicydów.
Antraknoza storczyka
Jeśli na liściach storczyków pojawiają się wodniste plamy z czarnymi zarodnikami, oznacza to, że roślina choruje na antraknozę. To grzybowa choroba, która często przytrafia się w uprawie roślin przy dużej wilgotności powietrza. Zapobiegnie infekcji, polega na obniżeniu wilgotności i unikaniu uszkodzenia pędów, korzeni oraz liści storczyków.
Szkodniki w uprawie storczyków
Orchidea może mieć nieproszonych gości, którzy będą uszkadzać liście i pędy. Najczęściej spotyka się przędziorki, tarczniki oraz wciornastki. Są to organizmy bardzo niewielkie, które trudno dostrzec. Przędziorki i wciornastki żyją zwykle na dolnej stronie blaszki liściowej. Tam wysysają soki z roślin, objawami występowania tych szkodników są srebrzyste plamki na liściach. Wciornastki mają postać poruszających się ciemnych przecinków, o obecności przędziorków świadczą delikatne nitki przędzy na roślinie. W pozbyciu się szkodników pomaga zroszenie pod prysznicem storczyków, zmywa to owady i tworzy warunki, których insekty nie znoszą. Miseczniki i tarczniki to owady, które widoczne są w postaci wypukłych plamek na liściach oraz na pędach. Łatwo je zdrapać paznokciem. W celu pozbycia się szkodników można zastosować pałeczki biobójcze lub za pomocą wacika usunąć je z rośliny. Zabieg jest pracochłonny i należy go powtarzać regularnie, aż do pozbycia się owadów.